NUDGE project

Τίτλος: NUDging consumers towards energy Efficiency through behavioral science
Διάρκεια: Σεπτέμβριος 2020 – Δεκέμβριος 2023

Website: https://www.nudgeproject.eu/
Linkedin: https://www.linkedin.com/feed/hashtag/?keywords=nudgeh2020

Βασικός στόχος του έργου είναι να διερευνήσει πώς ήπιες παρεμβάσεις χωρίς τη χρήση οικονομικών κινήτρων, τα αποκαλούμενα nudges, μπορούν να προκαλέσουν την αλλαγή της συμπεριφοράς των νοικοκυριών ως προς την κατανάλωση ενέργειας.

Οι παρεμβάσεις αυτού του τύπου επιχειρούν να επηρεάσουν την ανθρώπινη συμπεριφορά προς το κοινωνικά επιθυμητό αποτέλεσμα μέσω συστάσεων, υπενθυμίσεων ή και συγκρίσεων που εδράζονται σε θεωρίες για το πώς ο άνθρωπος σκέφτεται και λαμβάνει αποφάσεις λιγότερο ή περισσότερο συνειδητά. Συνεπώς, ο σχεδιασμός τους προϋποθέτει τη βαθύτερη κατανόηση των παραγόντων που καθορίζουν την πρόθεση των ανθρώπων να μειώσουν την ενέργεια που καταναλώνουν με σκοπό τη θέρμανσή τους. Στα πλαίσια του έργου, έξι τέτοιοι σημαντικοί παράγοντες εντοπίστηκαν και αξιολογήθηκαν ως οι πλέον σημαντικοί, σαν αποτέλεσμα μεγάλης πανευρωπαϊκής έρευνας με περισσότερους από 3000 συμμετέχοντες.

Πέραν των πολιτικών που μπορούν να θεσπιστούν οριζόντια, απευθυνόμενες στο σύνολο των ευρωπαϊκών ή εθνικών νοικοκυριών, πολλά θα μπορούσαν να γίνουν πιο στοχευμένα, μέσω ήπιων παρεμβάσεων (nudges). Οι απαντήσεις στο online ερωτηματολόγιο του έργου αναλύθηκαν από την ερευνητική ομάδα του ΟΠΑ μέσω μεθόδων Μηχανικής Μάθησης και Θεωρίας Βελτιστοποίησης, με αναφορές σε γνωστά μοντέλα από την Επιστήμες Συμπεριφοράς (Behavioral Science), και ανέδειξαν έξι διαφορετικά προφίλ νοικοκυριών ως προς την ενεργειακή τους κατανάλωση για λόγους θέρμανσης:

• Τους περιβαλλοντικά συνειδητοποιημένους και καλά ενημερωμένους
• Τους ευαισθητοποιημένους αλλά προσανατολισμένους στις ανέσεις τους
• Τους ευαισθητοποιημένους αλλά με ελλιπή ενημέρωση για πρακτικές εξοικονόμησης ενέργειας
• Τους αγνοούντες/αμελούντες την προσωπική ευθύνη
• Τους επιρρεπείς στην κοινωνική πίεση
• Τους αδιάφορους

Ο χαρακτηρισμός των καταναλωτών με βάση αυτά τα προφίλ προκρίνει το σχεδιασμό διαφορετικών παρεμβάσεων για κάθε προφίλ, προσαρμοσμένων στις ιδιαιτερότητες του καθενός από αυτά, όπως αυτές αποτυπώνονται στο Σχήμα 2. Στη συνέχεια, οι παρεμβάσεις υλοποιούνται με όχημα σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες, όπως κινητές και διαδικτυακές εφαρμογές, που επιτρέπουν την αλληλεπίδραση ακόμα και σε πραγματικό χρόνο με τους ενεργειακούς καταναλωτές.

Συνδυάζοντας τα οριζόντια μέτρα με τις πιο στοχευμένες παρεμβάσεις, που αξιολογούνται στο έργο NUDGE με πιλοτικές δοκιμές, μπορεί να δημιουργηθεί ένα ισορροπημένο μείγμα πολιτικών, το οποίο, τελικά, να συμβάλει επιτυχώς στη μείωση της χρήσης ενέργειας για οικιακή θέρμανση.